در سال 1980، در نسخه سوم DSM (DSM-III)، بیش فعالی به عنوان اختلال رفتاری با نام “اختلال نقص توجه/بیش فعالی” (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: ADHD) به تقسیمبندی اختلالات روانی اضافه شد. در سال 2013، نسخه پنجم DSM (DSM-5) منتشر شد و معیارهای تشخیصی برای بیش فعالی با نام “اختلال کمبود توجه/بیش فعالی” (Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: ADHD) بروزرسانی شد. مطالعات نوروبیولوژیکی: تحقیقات بسیاری در زمینه بیش فعالی با استفاده از تصویربرداری مغزی مانند فعالیت الکتروانسفالوگرافی (EEG) و تصویربرداری مغز با رزونانس مغناطیسی (MRI) صورت گرفته است.

تکانشگری به اعمال عجولانه ای اشاره دارد که به صورت لحظه ای بدون دور اندیشی روی می دهند و به احتمال زیاد به فرد لطمه می زنند (مثل جست زدن در خیایان بدون نگاه کردن). این اختلال روند طبیعی و رشد دوران کودکی را با مشکل رو به رو میکند که در صورت عدم درمان، آمادگی کودک را برای پذیرش آسیبهای روانی و اجتماعی در بزرگسالی افزایش میدهد. اختلال کم توجهی- بیشفعالی، الگوی پایدار عدم توجه و یا بیشفعالی و رفتارهای تکانشی است که شدیدتر و شایعتر از آن است که معمولاً در کودکان با سطح رشد مشابه دیده میشود. در سال 1968، راهنمای تشخیصی و آماری برای اختلالات روانی (DSM-II) توسط انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) منتشر شد و بیش فعالی به عنوان “اختلالی مشخص با شرایط بدتر شده توسط استرس محیطی” در نظر گرفته شد. تحلیل مبانی نظری و پیشینه تحقیق در زمینه بیش فعالی نشان میدهد که این موضوع یکی از مطالعات پرطرفدار و پیچیده در حوزه روانشناسی و روانپزشکی است.

این مطالعات برروی جوانان و بزرگسالان با علائم بیش فعالی تمرکز داشته اند و به بررسی علل، موانع، شواهد روانشناختی و عوامل مرتبط با بیش فعالی پرداختهاند. برخی از تحقیقات نیز به بررسی اثر بیش فعالی بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی کودکان و مبانی نظری بیش فعالی نوجوانان پرداختهاند. این مطالعات نشان دادهاند که در افراد با بیش فعالی، نواحی خاصی از مغز مانند لوب جبهه و سیستم بلوکهکننده عصبی (نوروترانسمیترهایی مانند دوپامین و نوراپینفرین) دچار نوسانات و عملکرد غیرطبیعی هستند. بررسی روی ژنوم افراد مبتلا به بیش فعالی و افراد عادی نشان داده است که ژنهای مرتبط با عملکرد مغزی، محرک و نوروترانسمیترها نقش مهمی در بروز بیش فعالی دارند. در طول سالهای اخیر، تحقیقات بیشتری در زمینه بیش فعالی انجام شده است، از جمله بررسی علل و عوامل مرتبط، شواهد نوروبیولوژیکی، تأثیرات بیش فعالی بر زندگی روزمره، روشهای درمانی مؤثر، و ارتباط بین بیش فعالی و سایر اختلالات روانی.

نتایج این مطالعه نشان داد که ترکیب درمان دارویی (استفاده از متیلفنیدات) و روشهای رفتاری (مانند آموزش مهارتهای والدین و تقویت مثبت) میتواند بهبود قابل توجهی در علائم بیش فعالی بههمراه داشته باشد. دانشآموزان مبتلا به اختلال کم توجهی- بیشفعالی که درمان مناسب و کافی دریافت نمیکنند با احتمال بیشتری مردود شدن، اخراج از مدرسه، پیشرفت تحصیلی پایین و مشکلات سازگاری اجتماعی و هیجانی را تجربه میکنند.این کودکان ممکن است در یادگیری ناتوان نباشند، بلکه در عملکردهای مربوط به مدرسه مشکل دارند که ناشی از سازماندهی ضعیف، بیتوجهی، تکانشگری، بیشفعالی وحواسپرتی میباشد (کاکاوند، ۱۳۹۲). با توجه به پیشینه تحقیق، اهمیت ادامه بررسیها و تحقیقات در زمینه بیش فعالی برای بهبود تشخیص، درمان و مدیریت این اختلال روانشناختی بیشتر مشخص میشود.

مبانی نظری و پیشینه تحقیق بیش فعالی

مطالعه بزرگ Multimodal Treatment Study of Children with ADHD (MTA): این مطالعه که در دهه 1990 انجام شد، به بررسی اثربخشی مختلف روشهای درمانی بر کاهش علائم بیش فعالی میپرداخت. بررسی عوامل وراثتی و ژنتیکی: مطالعات ژنتیکی نشان داده است که بیش فعالی تحت تأثیر ژنتیک قرار دارد. این اختلال معمولا با ویژگی هایی چون بیش فعالی ، تکانشگری ، بی توجهی ، پرتحرک ، بی قرار ، پریشان و مانند اینها توصیف شده و اغلب این نگرش وجود داشته است که آن را ناشی از عوامل زیستی ، آسیب مغزی یادداشت بدانند . اختلال بیش فعالی-نارسایی توجه: مبانی نظری و پیشینه تحقیق اختلال بیش فعالی-نارسایی توجه در قالب فایل word قابل ویرایش در ۳۸ صفحه با قیمت ۸۵۰۰ تومان.